Qua 20 năm (giai đoạn 2001-2021) xây dựng và phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh với mục tiêu thực hiện theo tinh thần của Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 18/3/2002 tại Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đó là “đưa kinh tế tập thể thoát khỏi những yếu kém hiện nay, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn, tiến tới có tỷ trọng ngày càng lớn hơn trong GDP của nền kinh tế”. Kết quả triển khai, phát triển kinh tế tập thể thực hiện thời gian qua có thể khẳng định nhận thức trong hệ thống chính trị, người dân về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh được nâng lên.

Các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với phát triển kinh tế tập thể ngày càng được quan tâm xây dựng, hoàn thiện. Tổ chức bộ máy và công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể từng bước được củng cố. Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể các cấp được thành lập từ cấp tỉnh, huyện, thị xã và thành phố, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong giai đoạn này chủ yếu phát triển về số lượng, cơ bản khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài; đã xuất hiện các hợp tác xã hoạt động có hiệu quả, thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên, góp phần xây dựng nông thôn mới và góp phần bảo đảm an sinh xã hội, từng bước khẳng định vị trí, vai trò của hợp tác xã trong nền kinh tế. Nhân dân, thành viên, người lao động và cán bộ hợp tác xã nhận thức được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với khu vực kinh tế hợp tác, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và sự hỗ trợ của Nhà nước, giúp hợp tác xã giải quyết những tồn đọng lâu nay chưa giải quyết được.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, khu vực kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh đến nay vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Kinh tế tập thể tuy có phát triển nhưng chất lượng, hiệu quả còn thấp; số lượng hợp tác xã sản xuất kinh doanh hiệu quả còn chưa nhiều. Phần lớn các hợp tác xã có quy mô nhỏ, thiếu tính ổn định và bền vững, thiếu các hình thức kinh doanh theo hướng đa ngành nghề, liên doanh liên kết khu vực hợp tác xã, hợp tác xã với các tổ chức doanh nghiệp. Năng lực quản lý, điều hành của các hợp tác xã nói chung còn hạn chế, không đồng đều, trình độ lao động còn thấp chưa đảm bảo đầy đủ theo quy định của Luật Hợp tác xã. Một số hợp tác xã chưa thật sự mang lại lợi ích kinh tế cho các thành viên; một số nơi thành viên tham gia mang tính hình thức, chưa thu hút sự tham gia đầy đủ và phát huy tinh thần trách nhiệm của thành viên vào hoạt động cũng như công tác kiểm tra, giám sát hợp tác xã.

Nguyên nhân hạn chế trên là do: Các hợp tác xã chưa tiếp cận được vốn vay ngân hàng, chi phí sản xuất kinh doanh tăng, thị trường tiêu thụ thu hẹp, sức mua giảm mạnh, sức cạnh tranh thấp. Các hợp tác xã chưa năng động, chưa chủ động xây dựng kế hoạch, phương án hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng hình thức sản xuất, kinh doanh theo hướng đa ngành nghề, liên kết sản xuất tiêu thụ với doanh nghiệp chưa chặt chẽ; chưa tích cực huy động các nguồn lực nội tại để phát triển, chậm thích ứng với cơ chế thị trường; cơ sở vật chất còn hạn chế, đội ngũ cán bộ quản lý hợp tác xã chưa được đào tạo chuẩn; một bộ phận cán bộ, thành viên còn tư tưởng ỷ lại tập thể và trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Công tác quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể chưa được quan tâm đúng mức; các cấp các ngành chưa kịp thời hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hợp tác xã do thông tin chậm phản hồi, chưa huy động được sức mạnh của hệ thống chính trị để đẩy mạnh phát triển thành phần kinh tế này; cơ quan quản lý nhà nước hầu như không có cán bộ chuyên trách theo dõi công tác kinh tế tập thể. Cơ chế chính sách đối với cán bộ hợp tác xã chưa tương xứng.

* MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Phát triển kinh tế tập thể tỉnh Long An năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân với nhiều mô hình hợp tác, liên kết trên cơ sở tôn trọng bản chất, giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể, thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ gia đình, cá nhân và tổ chức tham gia; nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, hộ gia đình, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, thúc đẩy phát kinh tế - xã hội tỉnh Long An triển nhanh và bền vững, bảo đảm quốc phòng, an ninh trong giai đoạn mới.

2. Mục tiêu cụ thể

- Đến năm 2030: Trên địa bàn tỉnh có khoảng 1.400 tổ hợp tác với 4.000 thành viên. Có tổng cộng 385 hợp tác xã, trong đó có 300 hợp tác xã nông nghiệp; có 30% hợp tác xã hoạt động được đánh giá tốt theo các văn bản quy định, có ít nhất 50% tham gia liên kết theo chuỗi giá trị. Có trên 50% hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; phát triển các chuỗi giá trị nông sản hàng hoá gắn với liên kết sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Không còn hợp tác xã hoạt động yếu kém.

- Đến năm 2045: Phấn đấu thu hút tối thiểu 20% dân số tham gia các tổ chức kinh tế tập thể. Bảo đảm trên 90% tổ chức kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả, trong đó có ít nhất 75% tham gia các chuỗi liên kết. Các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ.

* NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP CHỦ YẾU

1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh, Liên minh Hợp tác xã tỉnh đối với phát triển kinh tế tập thể

- Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng từ tỉnh đến cơ sở đối với các hoạt động và sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, đảm bảo khu vực kinh tế tập thể của tỉnh phát triển toàn diện, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn toàn tỉnh.

- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tuyên truyền, vận động để hội viên, đoàn viên và nhân dân nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể; phối hợp tổ chức vận động, phát triển các loại hình kinh tế tập thể.

- Đối với các tổ chức kinh tế tập thể có số lượng thành viên lớn, có các tổ chức đoàn thể đang hoạt động, cần quan tâm xây dựng và phát huy vai trò của đoàn thể cùng hội đồng quản trị, ban giám đốc, xây dựng tổ chức kinh tế tập thể phát triển vững mạnh.

- Củng cố, tăng cường hoạt động của Liên minh Hợp tác xã tỉnh và các tổ chức đại diện, trong đó Liên minh Hợp tác xã tỉnh là nòng cốt nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể. Liên minh Họp tác xã tỉnh phát huy và làm tốt vai trò là cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với thành phần kinh tế tập thể; hướng dẫn, chia sẻ thông tin, vận động thực hiện các chính sách đối với kinh tế tập thể; cùng với các tổ chức kinh tế tập thể thực hiện tốt, đúng quy định một số nội dung dịch vụ công khi được Nhà nước giao.

2. Nhận thức đúng, đầy đủ về bản chất, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

- Tổ chức triển khai công tác tuyên truyền, quán triệt nội dung của Nghị quyết số 20-NQ/TW, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW và Chương trình hành động này nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức và quyết tâm cao của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, tập thể, cá nhân trên địa bàn tỉnh về nhiệm vụ đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

- Các sở, ngành, địa phương phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông để tuyên truyền, phổ biến thông tin về Nghị quyết số 20-NQ/TW, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW và Chương trình hành động này với quy mô sâu rộng. Xây dựng nội dung và phương pháp tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng, bảo đảm thiết thực và hiệu quả, hình thức đa dạng, phong phú.

- Kịp thời khen thưởng, tôn vinh và nhân rộng các mô hình kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả.

3. Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể

- Trên cơ sở khung khổ pháp lý về kinh tế tập thể với nhiều hình thức tổ chức kinh tế hợp tác đa dạng, phát triển từ thấp đến cao (tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã,...) và các tổ chức đại diện, thực hiện nâng cao khả năng huy động vốn, tăng tích lũy vốn và tài sản chung; nâng cao tính minh bạch trong quản lý, điều hành; nâng cao hiệu quả, chất lượng chính sách hỗ trợ của Nhà nước, quản lý Nhà nước đối với kinh tế tập thể; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, giúp các tổ chức kinh tế tập thể phát triển bền vững.

- Thực hiện tốt các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể theo hướng xem các tổ chức kinh tế tập thể là chủ thể phù hợp để kết hợp giữa đầu tư của Nhà nước và đầu tư, quản lý của tập thể người dân (đầu tư công - quản trị cộng đồng). Triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù cho kinh tế tập thể; xây dựng cơ chế lồng ghép, khuyến khích khởi nghiệp gắn với phát triển các mô hình hợp tác xã theo hướng đa ngành, liên doanh, liên kết. Thực hiện các Chương trình tổng thể về phát triển kinh tế tập thể do Trung ương ban hành, tập trung nguồn lực, phù hợp với yêu cầu phát triển của kinh tế tập thể và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong từng thời kỳ với một số chính sách trọng tâm được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW như: Chính sách phát triển nguồn nhân lực, Chính sách đất đai, Chính sách tài chính, Chính sách tín dụng, Chính sách khoa học - công nghệ, Chính sách hỗ trợ về thông tin kinh tế, kỹ năng tiếp thị và nghiên cứu thị trường, Chính sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, Chính sách bảo hiểm xã hội.

4. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể

- Tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề còn tồn đọng của kinh tế tập thể gồm: Nợ tồn đọng kéo dài trong hợp tác xã; các quan hệ về tài sản của hợp tác xã, đặc biệt là những tài sản liên quan đến đất đai. Rà soát, sắp xếp lại các hợp tác xã hoạt động không hiệu quả; xử lý dứt điểm các hợp tác xã ngừng hoạt động, chờ giải thể và các hợp tác xã chưa chuyển đổi, tổ chức lại theo quy định của pháp luật; cơ cấu lại các quỹ tín dụng, nhất là xử lý một số quỹ tín dụng yếu kém.

- Phát huy tinh thần dân chủ, tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm của thành viên trong các tổ chức kinh tế tập thể; kết hợp động lực kinh tế với động lực tinh thần, động viên các hộ sản xuất kinh doanh tham gia phát triển kinh tế tập thể. Khuyến khích mở rộng thành viên, đa dạng hóa các loại thành viên trong tổ chức kinh tế tập thể (thành viên chính thức và thành viên liên kết) tùy theo nhu cầu, khả năng đóng góp và mức độ tham gia.

- Khuyến khích việc tăng vốn góp và vốn huy động từ thành viên để tăng nguồn vốn hoạt động, tăng vốn đầu tư phát triển, tăng tài sản và quỹ không chia của tổ chức kinh tế tập thể, thành lập doanh nghiệp tại những tổ chức kinh tế tập thể có đủ điều kiện; nghiên cứu ủy thác một số dịch vụ công cho các tổ chức kinh tế tập thể; khuyến khích liên kết kinh tế giữa các tổ chức kinh tế tập thể hoạt động trong cùng ngành, lĩnh vực.

- Tăng cường liên kết giữa tổ chức kinh tế tập thể với các thành phần kinh tế khác, đặc biệt là liên kết với doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp nhà nước ưu tiên hỗ trợ liên kết, tiêu thụ, sử dụng sản phẩm, dịch vụ, tạo điều kiện cho các tổ chức kinh tế tập thể hoạt động có hiệu quả; sớm khắc phục tình trạng thiếu liên kết giữa kinh tế nhà nước với kinh tế tập thể.

5. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với kinh tế tập thể

- Tăng cường quản lý Nhà nước đối với kinh tế tập thể. Xây dựng bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể tập trung, thống nhất, xuyên suốt trong chỉ đạo điều hành từ tỉnh đến các địa phương.

- Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý có chuyên môn, nghiệp vụ, được đào tạo chuyên sâu về kinh tế tập thể, có tư tưởng chính trị vững vàng, có năng lực xây dựng và tổ chức thực hiện hiệu quả pháp luật, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch để kinh tế tập thể phát triển lành mạnh, đúng định hướng.

- Tăng cường tính minh bạch trong quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, từng bước áp dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia chung về kinh tế tập thể, liên thông với hệ thống đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế.

- Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, trách nhiệm giải trình của các cơ quan, tổ chức đối với việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

- Tiếp tục kiện toàn và nâng cao vai trò của Ban Chỉ đạo về đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã của tỉnh, tạo sự thống nhất, đồng bộ, xuyên suốt, toàn diện trong lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp, điều hành, tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết và Chương trình hành động.

- Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong việc xây dựng và triển khai các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế về phát triển kinh tế tập thể; chủ động, tích cực mở rộng quan hệ với các địa phương trong cả nước, các tổ chức quốc tế và phi chính phủ nước ngoài nhằm học tập kinh nghiệm, tranh thủ các hỗ trợ tài chính, kỹ thuật dành cho kinh tế tập thể trên nguyên tắc bảo đảm quốc phòng, an ninh.

* TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy tổ chức học tập, quán triệt Nghị quyết số 20-NQ/TW và Chương trình này đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai thực hiện phù hợp với đặc điểm, tình hình thực tế của địa phương, đơn vị, đảm bảo hiệu quả, thiết thực.

2. Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh chỉ đạo việc rà soát cơ chế, chính sách và ban hành các văn bản cụ thể hóa các quy định của pháp luật có liên quan để thực hiện và giám sát việc thực hiện các nhiệm vụ về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

3. Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng kế hoạch thực hiện với lộ trình và phân công cụ thể trách nhiệm cho các tổ chức, đơn vị thực hiện phù hợp với mục tiêu, yêu cầu và điều kiện cụ thể của từng ngành, lĩnh vực, địa phương và đơn vị. Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Văn phòng Tỉnh ủy, các ban xây dựng đảng Tỉnh ủy thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, triển khai thực hiện Chương trình này, hàng năm báo cáo kết quả thực hiện cho Tỉnh ủy.

4. Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh chỉ đạo xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW và Chương trình này; phát huy vai trò phản biện xã hội, tham gia góp ý, giám sát về phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh.

5. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì hướng dẫn việc tổ chức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền Nghị quyết số 20-NQ/TW và Chương trình này đến cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh. 

TH-VPTU