Đất và người Long An

Trận đánh Xóm Chùa - ghi dấu chiến công của lực lượng vũ trang huyện Cần Đước

25/04/2021 01:15:0AM
Màu chữ Cỡ chữ

Những ai có dịp đi trên con đường từ Tân Lân đến ngã tư Xoài Đôi của huyện Cần Đước, ghé ngang qua Bia chiến thắng Xóm Chùa, có thể đọc trên tấm bia diễn biến của trận đánh đã đi vào lịch sử cách mạng của quân và dân huyện Cần Đước: “Nơi đây, khu vực Xóm Chùa, xã Tân Lân, huyện Cần Đước, ngày 20/3/1962, lực lượng vũ trang huyện Cần Đước cùng lực lượng cơ động tỉnh và du kích xã Tân Lân hiệp đồng tác chiến, phục kích, linh hoạt chiến đấu và truy kích lực lượng bảo an quận Cần Đước. Tuy với vũ khí thô sơ nhưng với mưu trí và tinh thần dũng cảm, sau gần 2 giờ chiến đấu, bộ đội ta làm chủ trận địa và đập tan cánh quân tiếp viện của địch, buộc chúng phải rút chạy...”.

Khu vực Xóm Chùa, xã Tân Lân, huyện Cần Đước, là nơi diễn ra trận đánh ngày 20/3/1962, ghi dấu chiến công to lớn của lực lượng vũ trang huyện Cần Đước. Trận đánh thể hiện chiến thuật tài tình, sự mưu trí dũng cảm, linh hoạt nhạy bén của bộ đội ta đánh tan tác đại đội địa phương quân của đối phương. Cổ vũ mạnh mẽ cho phong trào đấu tranh vũ trang sau Đồng Khởi cho huyện Cần Đước, tạo thế đứng vững chắc cho bộ đội ta trên chiến trường.

Sau phong trào Đồng Khởi năm 1960, địch càng ra sức càn quét tìm cách tiêu diệt phong trào đấu tranh của ta. Hằng ngày vào khoảng 8-9 giờ sáng bọn địch cho xe chở lính từ Cần Đước lên vùng thượng, chúng tổ chức ruồng bố, tìm bắt cán bộ và những người chúng tình nghi. Nắm được qui luật đó ta liền mở 1 trận phục kích bằng mìn để diệt xe của địch trên trục lộ 18 đoạn từ cống Xóm Chùa đến cống Tám Bụng nhằm tiêu hao sinh lực địch, thu vũ khí trang bị lại cho ta, đồng thời để cổ vũ cho phong trào đấu tranh vũ trang của quân và dân huyện Cần Đước.

Lực lượng của ta gồm một đơn vị bộ đội địa phương C315 kết hợp lực lượng cơ động của tỉnh và du kích xã toàn bộ khoảng 90 người. Ta bố trí theo địa hình chắn đầu – khóa đuôi – đối diện. Bộ phận chặn đầu phục kích ở cống Tám Bụng lực lượng 1 trung đội do đồng chí Đô Lương chỉ huy. Bộ phận khóa đuôi phục kích tại chùa Phước Lâm, lực lượng 1 trung đội do đồng chí Chín Râu chỉ huy và bộ phận đối diện phục kích tại khu vực Bờ Mồi – Phước Chỉ do đồng chí Sáu Triều tham mưu trưởng Tỉnh đội chỉ huy. Hình thức phục kích ta cho quân ẩn nấp trong Chùa Phước Lâm, trong nhà dân (nhà ông Tám Bụng và ông Bảy Mãn) và ngồi kín đáo trong các đống rơm, phơi ngoài đồng. Ý định của ta là gài 5 quả mìn, mỗi quả cách nhau 30m tương đương với cự ly đường xe của địch trên lộ 18 từ cống Xóm Chùa đến cống Tám Bụng để tiêu diệt đoàn xe này. Nhưng sự việc đã không xảy ra như ta dự đoán, địch không cho xe đi theo lộ 18 nữa vì chúng đã phát hiện ra trận địa của ta. Tuy vậy chúng không biết được lực lượng bao nhiêu, tưởng là chỉ có một tổ du kích với bộ đội C315 nên chúng quyết tâm bao vây tiêu diệt cho bằng được.

Địch điều 2 Đại đội Bảo an có tăng cường thêm 2 Tổng đoàn dân vệ của quận (1 Tổng đoàn tương đương,1 Trung đội mạnh), chúng hành quân bằng xe chia làm 2 mũi tấn công. Mũi thứ nhất do tên Dương Văn Tư Đại úy Quận trưởng chỉ huy, xuất phát từ Thị trấn Cần Đước đi theo tỉnh lộ 5 đến ngã ba Tân Lân đi lên Nhà Dài dàn quân từ đây tiến về đánh lực lượng của ta ở cống Xóm Chùa và cống Tám Bụng. Mũi thứ hai cánh quân Vu hồi bí mật theo ngã ba Phước Tuy vượt sông Bến bạ đánh bọc sau lưng đội hình của ta mũi này do tên thiếu úy Ngoạn chỉ huy.

Khi thấy địch thay đổi chiến thuật, ta không nao lòng quyết tâm chuyển sang phương án hai nhử địch vào trận địa để tiêu diệt chúng. Khoảng 12 giờ trưa ngày 20/3/1962 (tức ngày rằm 13/2/1962 âm lịch), cánh quân của Dương Văn Tư dẫn 1 Đại đội từ Nhà Dài băng đồng tiến sang. Đi đầu là Trung đội lính Mỹ Lệ lọt vào trận phục kích của ta, khi bọn địch cách trận địa khoảng hơn 100m, ta cho 1 Tổ của bộ phận chặn đầu bắn ra rồi bỏ chạy về hướng Phước Tuy, địch đuổi theo. Toàn bộ địa hình của địch tiến vào tiếp lĩnh trận địa của ta thì 3 khẩu trung liên của bộ phận chặn đầu và đối diện của ta đồng loạt nổ. Buộc địch phải triển khai đội hình để đối phó với lực lượng của ta. Bộ phận khóa đuôi ở Xóm Chùa đánh Vũ hội cắt đường rút lui chạy về hướng Tân Lân của địch. Kế đó, ta sử dụng toàn bộ lực lượng của mũi chủ yếu (bộ phận đối diện) xung phong. Địch hoảng sợ tháo chạy về hướng tây bắc (chợ Đào Mỹ Lệ) ta sử dụng bộ phận chặn đầu di chuyển ngược lên chặn đường rút lui của chúng buộc địch phải co cụm về một điểm, khu vực ruộng ông Mười Xường bây giờ. Toàn bộ lực lượng của ta đồng loạt nổ súng tiêu diệt cánh quân này chỉ còn tên Dương Văn Tư là sống sót tháo chạy về quận lỵ.

Cánh quân thứ hai của tên thiếu úy Ngoạn chỉ huy khi nghe ta nổ súng liền vượt sông Bến Bạ đánh phía sau trận địa chặn đường rút lui của quân ta. Ta cho một bộ phận đánh kìm chân bọn này làm chậm bước tiến của chúng nhưng bộ phận ta cho một lực lượng trong bộ phận chủ yếu quay lại phối hợp với lực lượng đang kìm chân địch, quần nhau với chúng trên một khu vực sình lầy Bờ Mồi – Phước Chỉ cách hương lộ 18 khoảng 1km. Khi biết được thế nguy của Đại đội Dương Văn Tư và bị ta đánh rát quá chúng phải quay lại để rút chạy qua sông, ta tiến theo truy kích và diệt rất nhiều địch. Tên thiếu úy Ngoạn cũng bị chết trong trận này.

Đại bộ phận lực lượng của ta sau đó theo kinh Xóm Bồ vượt sông Vàm Cỏ Đông bằng xuồng máy rút về xã Tân Phước, Tân Trụ nơi đơn vị C315 đang đứng chân. Còn bộ phận truy kích địch thì làm nhiệm vụ yểm trợ cho toàn bộ lực lượng của ta rút lui an toàn. Kết quả trong trận này ta đã tiêu diệt một Đại đội Bảo an quận Cần Đước thu 70 súng các loại.

Thắng lợi này đã cổ vũ và hỗ trợ cho phong trào đấu tranh chính trị của huyện Cần Đước. Chiến thắng đã làm nức lòng dân quân trong huyện, tạo sự quyết tâm đánh địch và quyết thắng địch, tuy vũ khí còn thô sơ và lực lượng chênh lệch so với chúng. Trận đánh còn thể hiện được chiến thuật tài tình, sự mưu trí dũng cảm, sự linh hoạt nhạy bén của bộ đội ta trước mọi tình huống thay đổi bất ngờ của kẻ địch.

Ghi dấu chiến công ấy, UBND tỉnh Long An đã  ban hành Quyết định 818/ UB.QĐ.92 ngày 26/8/1992 công nhận Di tích lịch sử cấp tỉnh và xây dựng nhà bia chiến thắng. 

P.TT (tổng hợp)

Các tin khác

  • Di tích lịch sử Căn cứ Xứ ủy và Ủy ban Hành chính - Kháng chiến Nam Bộ: "Việt Bắc của miền Nam" trong đấu tranh chống giặc cứu nước (29/04/2025)
  • Long An: Sôi nổi các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 (07/03/2025)
  • Lực lượng vũ trang tỉnh Long An tự hào truyền thống: “Trung thành vô hạn, chủ động sáng tạo, bám trụ kiên cường, đoàn kết quyết thắng” (22/12/2024)
  • Nhà yêu nước, anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực - sống mãi trong lòng người dân (14/10/2024)
  • Lễ Chu niên "Công thần khai quốc" Nguyễn Huỳnh Đức (10/10/2024)
  • Nam Bộ - Vẻ vang danh hiệu “Thành đồng Tổ quốc” (20/09/2024)
  • Long An sáng mãi tám chữ vàng “Trung dũng, kiên cường, toàn dân đánh giặc” (16/09/2024)
  • Long An: Kỷ niệm Ngày Sân khấu Việt Nam - Tri ân Tổ nghiệp (13/09/2024)
  • Nghĩa tình, trách nhiệm chung tay xoa dịu nỗi đau da cam (11/08/2024)
  • Tự hào truyền thống vẻ vang Thanh niên xung phong (17/07/2024)
  • Trang đầu 12345678910 Trang cuối