Nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ - Trương Hòa Bình dâng hương tại Khu lưu niệm đồng chí Trương Văn Bang

Đồng chí Trương Văn Bang, nguyên Bí thư Xứ ủy Nam kỳ, sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam… sinh ngày 15/5/1911 tại làng Phước Lại, quận Cần Giuộc, tỉnh Chợ Lớn (nay là xã Phước Lại, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An) trong một gia đình giàu lòng yêu nước và kiên cường chống Pháp. 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ghi vào sổ lưu niệm tại Khu lưu niệm đồng chí Trương Văn Bang

Năm lên 13 tuổi, đồng chí đã theo dượng rể  là Nhà Cách mạng Nguyễn An Ninh đi làm liên lạc cho Hội kín (tổ chức của cách mạng lúc bấy giờ). Năm 1930, được người chú đi Nga về giác ngộ cách mạng, đồng chí  liền gia nhập Đảng Cộng sản; sau đó cùng Hồ Văn Long thành lập Quận ủy đầu tiên ở Cần Giuộc vào tháng 8/1930.

Năm 1931, đồng chí  được bầu làm Bí thư Quận ủy Cần Giuộc, là Tỉnh ủy viên Tỉnh ủy Chợ Lớn. Tháng 10/1932, ông là Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn, kế đó phụ trách công tác tổ chức của Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn, rồi làm Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn.

Tháng 10/1932, thực dân Pháp phá vỡ Xứ ủy Nam kỳ mới lập (do đồng chí Hồ Văn Long làm Bí thư), lúc đó đồng chí Trương Văn Bang mới 21 tuổi đã đứng ra lập lại Xứ ủy Nam kỳ và trực tiếp làm Bí thư Xứ ủy từ 1933 đến 1935.

Sau  đó, đồng chí  bị địch bắt giam vào Khám Lớn, đưa đi Ô-Cấp, rồi đày ra Côn Đảo với mức án 5 năm tù. Năm 1936, nhờ phong trào đấu tranh của Mặt trận bình dân, đồng chí  ra tù nhưng phải “biệt xứ” và được Xứ ủy tín nhiệm cử làm đại diện Liên Tỉnh ủy miền Đông đi vận động thành lập Tỉnh ủy lâm thời Thủ Dầu Một.

Từ năm 1937 – 1939, đồng chí  là Bí thư Liên Tỉnh ủy Biên Hòa - Bà Rịa. Ngày 13/3/1941, do trong tổ chức có người khai báo, đồng chí  bị mật thám Pháp bố trí đón bắt tại Sài Gòn. Ở bót Catinat, đồng chí  bị địch tra tấn suốt 18 ngày đêm nhưng không khai thác được gì, phải đày đi nhà tù Tà Lài. Năm 1943, đồng chí  bị đày tiếp đi Bà Rá. Trong tù, đồng chí cùng các đảng viên cộng sản liên tục đấu tranh với nhóm “đệ tứ”, nhóm “Tờ-rốt-kít”, để bảo vệ quan điểm đúng đắn của Đảng.

Sau ngày 9/3/1945, đồng chí  vượt ngục trở về quê nhà với mục đích khôi phục phong trào cách mạng. Đúng lúc này, đồng minh ném bom xuống Sài Gòn làm chết nhiều người vô tội, trong đó có cả mẹ đẻ và 10 người thân của gia đình đồng chí . Nén đau thương lo việc nước, đồng chí  tiếp tục tích cực hoạt động theo chỉ đạo của Đảng cấp trên rồi được bầu lại làm Bí thư Quận ủy Cần Giuộc.

Trong thời gian chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8/1945, đồng chí  là Tỉnh ủy viên Tỉnh ủy Chợ Lớn và là thành viên Ban Chỉ đạo khởi nghĩa của tỉnh, phụ trách 2 quận Cần Giuộc và Cần Đước. Đồng chí  trực tiếp đứng đầu lãnh đạo lực lượng khởi nghĩa giành chính quyền ở quận Cần Giuộc và là người trực tiếp vào dinh quận buộc Quận trưởng Tô Văn Hoa phải hạ súng đầu hàng chính quyền cách mạng.

Tháng 9/1945, đồng chí được bầu làm Quận trưởng (Chủ tịch) đầu tiên của Cần Giuộc; sau đó, tổ chức bộ đội và là Chỉ huy trưởng quân sự quận Cần Giuộc.

Năm 1946, đồng chí  là Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 922, thuộc Chi đội 15 - tỉnh Chợ Lớn.

Tháng 5/1947, Tiểu đoàn 922 đổi tên là Tiểu đoàn Nguyễn An Ninh, vẫn do đồng chí  làm Tiểu đoàn trưởng, đơn vị tổ chức nhiều trận đánh Pháp gây tiếng vang lớn cho phong trào cách mạng ở miền Đông Nam bộ, trong đó có trận Láng Le - Bàu Cò nổi tiếng ngày 15/4/1948 ở Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn.

Trong hai năm 1947 - 1948, đồng chí cùng với Trương Văn Nhâm (nguyên Xứ ủy viên, Phó Bí thư Quận ủy Cần Giuộc) tổ chức các lớp huấn luyện chính trị cho cán bộ chiến sĩ ở Rừng Sác.

Cuối năm 1948, đồng chí  được bầu  là Phân khu ủy viên Phân khu Duyên Hải, thuộc khu Sài Gòn - Chợ Lớn. Năm 1949, Bí thư Trung đoàn ủy Trung đoàn 308 – thuộc tỉnh Chợ Lớn.

Năm 1951, đồng chí  làm công tác tổ chức Phân Liên khu ủy miền Đông Nam bộ.

Năm 1954, được lệnh của Trung ương, đồng chí  tập kết ra Bắc, là cán bộ Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.

Năm 1959, đồng chí là Chính ủy Nông trường Lam Sơn thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam.

Năm 1962, đồng chí được điều về công tác tại Ban nghiên cứu Lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam, với cấp hàm Thượng tá.

Với cương vị từng là Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn (10/1932 - 1933), Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn (1932), Bí thư Xứ ủy Nam kỳ (1933 - 1935), ở thời điểm thực dân Pháp khủng bố dữ dội phong trào cách mạng, bản thân nhiều lần bị địch bắt, tù đày, khảo tra, nhưng đồng chí  vẫn kiên cường, bất khuất; liên tục hoạt động, tham gia lãnh đạo tổ chức Đảng - quân đội.

Gia đình  đồng chí trước Cách mạng Tháng Tám có nhiều người bị giặc sát hại, bản thân ông trải qua nhiều sóng gió, tù đày, nhưng luôn là gia đình mẫu mực, giàu truyền thống đấu tranh yêu nước.

Đồng chí Trương Văn Bang từ trần vào ngày 31/12/1981 tại Thành phố Hồ Chí Minh, để lại nhiều dấu ấn về cuộc đời hoạt động cách mạng cho quê hương Long An và niềm tiếc thương sâu sắc của đồng bào Nam Bộ./. 

Cổng TTĐT Tỉnh ủy