Trong hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), công tác phát triển khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh được tập trung thực hiện và đạt nhiều kết quả khả quan. Nhận thức của toàn xã hội về vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội được nâng lên; khoa học và công nghệ tiếp tục khẳng định vai trò là động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa của tỉnh. Hầu hết các nhiệm vụ khoa học và công nghệ được thực hiện hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thiết thực, tính ứng dụng cao, đảm bảo mục tiêu đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và góp phần chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế từ chiều rộng sang chiều sâu. Nguồn lực khoa học và công nghệ có bước phát triển đáng kể, kết cấu hạ tầng được chú trọng đầu tư. Khoa học xã hội và nhân văn đóng góp tích cực cho việc cung cấp luận cứ để ban hành các nghị quyết, đề án, chính sách phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp và đời sống đã mang lại hiệu quả cao, góp phần chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nâng cao đời sống nhân dân…

Tuy nhiên, nhận thức một số cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khoa học và công nghệ có lúc, có nơi còn hạn chế, chưa thật sự coi trọng và quan tâm đúng mức trong lãnh đạo, chỉ đạo về lĩnh vực khoa học và công nghệ. Kinh phí, quy mô nghiên cứu còn hạn chế, một số đề tài sau nghiệm thu tính nhân rộng chưa khả thi; nguồn nhân lực khoa học và công nghệ của tỉnh còn thiếu, cán bộ có trình độ cao, chuyên gia giỏi chưa nhiều; chính sách thu hút nhân tài chưa đủ sức hấp dẫn. Một số doanh nghiệp chưa quan tâm đến việc sử dụng kết quả nghiên cứu, cải tiến, đổi mới công nghệ phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Chủ trương, chính sách về khoa học và công nghệ trên nhiều lĩnh vực chưa cụ thể và đồng bộ nên khó vận dụng vào thực tiễn địa phương.

Đầu tư cho nhân lực khoa học và công nghệ là đầu tư cho phát triển bền vững, trực tiếp nâng tầm trí tuệ và sức mạnh của dân tộc

Từ nhận định kết quả và hạn chế trên, để triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển khoa học - công nghệ trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhất quán quan điểm của Trung ương: Phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc; là một nội dung cần được ưu tiên tập trung đầu tư trước một bước trong hoạt động của các ngành, các cấp. Sự lãnh đạo của Đảng, năng lực quản lý của Nhà nước và tài năng, tâm huyết của độ ngũ cán bộ khoa học và công nghệ đóng vai trò quyết định thành công của sự nghiệp phát triển khoa học và công nghệ. Đầu tư cho nhân lực khoa học và công nghệ là đầu tư cho phát triển bền vững, trực tiếp nâng tầm trí tuệ và sức mạnh của dân tộc.

Tại Chương trình, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra mục tiêu đến năm 2030 là phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ, tiếp cận trình độ công nghệ tiên tiến trong vùng, khu vực và quốc tế; đáp ứng các yêu cầu nâng cao năng suất chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; bảo vệ môi trường, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Định hướng đến năm 2045, Long An nằm trong các tỉnh đầu trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam về nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, có nhiều kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ mới, đưa vào được sản xuất, tạo ra các sản phẩm công nghiệp cao mang thương hiệu Việt Nam ứng dụng cho vùng và cả nước, có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế giới.

Về chỉ tiêu, đến năm 2025: Tỷ lệ nhân lực khoa học và công nghệ so với tổng nhân lực làm việc trong các ngành kinh tế là 1:20; số cán bộ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đạt 14 - 16 người/10.000 dân; tỷ lệ đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ ngành nông lâm thủy sản đạt 15%, ngành công nghiệp đạt 25%; có 25 doanh nghiệp khoa học và công nghệ, 15 tổ chức khoa học và công nghệ; phấn đấu có thêm 50 - 70 sản phẩm được Cục Sở hữu trí tuệ chứng nhận, xây dựng chỉ dẫn địa lý có thêm ít nhất 02 sản phẩm của tỉnh. Quản lý bằng quy chuẩn kỹ thuật đối với 100% các sản phẩm hàng hóa có khả năng gây mất an toàn, vệ sinh, ô nhiễm môi trường; tỷ lệ đổi mới công nghệ của các doanh nghiệp bình quân từ 10 - 15%/năm; hỗ trợ xây dựng 01 - 02 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; trình độ công nghệ sản xuất của các ngành nghề chủ lực trong tỉnh đạt mức trung bình tiên tiến trở lên; thông qua năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP), khoa học và công nghệ đóng góp vào tăng trưởng bình quân của tỉnh đạt 40 - 45%.

Đến năm 2030: Tỷ lệ nhân lực khoa học và công nghệ so với tổng nhân lực làm việc trong các ngành kinh tế là 1:15; số lượng sáng chế đăng ký bảo hộ tăng bình quân 10 - 15%/năm; hình thành 25 - 30 doanh nghiệp khoa học và công nghệ có cơ sở vật chất, kỹ thuật tiến tiến, hiện đại; có năng lực nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ để giải quyết những vấn đề bức xúc của tỉnh (trong đó có ít nhất 3 doanh nghiệp công nghệ cao).

Để thực hiện đạt mục tiêu, chỉ tiêu trên, Ban Thường vụ đề ra 06 nhóm nhiệm vụ, giải pháp: (1) Tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. (2) Đổi mới tư duy, ban hành cơ chế, chính sách, nâng cao vai trò quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. (3) Triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ chủ yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội (4) Nâng cao tiềm lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. (5) Phát triển mạnh thị trường khoa học, công nghệ và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. (6) Tăng cường hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trong tổ chức thực hiện, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề nghị các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy, các ban, ban cán sự đảng, đảng đoàn nghiên cứu, quán triệt và xây dựng văn bản cụ thể hóa thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thực tiễn của địa phương, đơn vị, đảm bảo hiệu quả, thiết thực; thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát và đôn đốc việc thực hiện Kết luận số 69-KL/TW và Chương trình. Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh chỉ đạo Hội đồng nhân dân tỉnh rà soát cơ chế, chính sách và ban hành các văn bản cụ thể hóa các quy định của pháp luật có liên quan theo thẩm quyền để thực hiện và xây dựng kế hoạch giám sát định kỳ, đột xuất việc thực hiện các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Ban cán sự Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giám sát, phản biện xã hội, vận động thành viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân tích cực tham gia thực hiện; đồng thời phát động phong trào thi đua lao động sáng tạo, đẩy nhanh việc ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ phục vụ cho sản xuất, đời sống và quốc phòng, an ninh. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy hướng dẫn, định hướng, chỉ đạo công tác tuyên truyền phổ biến Kết luận số 69-KL/TW và Chương trình; chủ trì, phối hợp Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh và các cơ quan liên quan theo dõi, kiểm tra, đôn đốc triển khai thực hiện, định kỳ báo cáo kết quả Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

An Bang