Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”(1), “ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính trừ tà”, “cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu”. “Tờ báo chỉ là giấy trắng mực đen mà thôi. Nhưng với giấy trắng mực đen ấy, người ta có thể viết những bức tối hậu thư”(2).
Bác Hồ từng căn dặn: “Mỗi bài báo là một tờ hịch cách mạng”, “Người không có đạo đức tốt thì không thể là nhà báo tốt”. Theo Người, “Nói đến báo chí trước hết là nói đến cán bộ báo chí”, họ là người cán bộ cách mạng, biết đặt quyền lợi của dân tộc, của nhân dân lên trên hết. Người làm báo phải là những chiến sĩ trên mặt trận báo chí, trong suốt 96 năm qua, báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn bó, phấn đấu hết mình cho lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân.

Sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đất nước ta vượt qua nhiều thách thức, khó khăn và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử không thể phủ nhận. Trong quá trình đó, chúng ta luôn phải đối mặt với sự chống phá của các thế lực, phản động, cơ hội chính trị không ngừng hoạt động âm mưu “diễn biến hòa bình”, thường xuyên phát tán các luận điệu sai trái, thù địch, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trên mọi phương tiện báo chí, mạng xã hội, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Những năm qua, Đảng ta luôn nhấn mạnh vị trí, vai trò của công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, coi đó là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng, lý luận nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối lãnh đạo của Đảng. Ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới(3). Nghị quyết nhấn mạnh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là “bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”. Nghị quyết nêu rõ: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng phải trên cơ sở quán triệt sâu sắc, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn Việt Nam trong thời đại ngày nay”. Đây là những nội dung cơ bản, quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó lực lượng làm công tác tuyên giáo, hệ thống báo chí đóng vai trò quan trọng hàng đầu, tiên phong và nòng cốt.

Thời kỳ đổi mới, báo chí đã đi sát thực tế, thông tin, tuyên truyền kịp thời và phân tích sâu sắc các sự kiện mới; phát hiện và phản ánh trung thực những nhân tố mới, mô hình, cách làm hay và tấm gương người tốt, việc tốt, với phương châm “hướng mạnh về cơ sở” đã tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, xã hội; giới thiệu và chỉ ra cách giải quyết những vấn đề thiết thực mà xã hội quan tâm; định hướng dư luận xã hội lành mạnh, tuyên truyền, cổ vũ, động viên nhân dân tích cực hoàn thành nhiệm vụ cách mạng.

Cùng với nhận diện, đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, hệ thống cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí đã tăng cường quản lý, kiểm soát các nội dung tuyên truyền, gỡ bỏ các thông tin đăng tải có nội dung sai trái, độc hại. Nhiều cơ quan báo chí đã đổi mới tuyên truyền đáp ứng yêu vầu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, có tác phẩm được đăng tải, phát sóng trên các chuyên mục, chuyên trang với những chương trình, bài viết phân tích, luận giải, làm rõ những giá trị bền vững, tính đúng đắn, khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; từng bước thể hiện vai trò phản biện xã hội, khơi dậy và tích cực tham gia đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, bảo vệ kỷ cương pháp luật; phát huy vai trò lực lượng nòng cốt trong tuyên truyền đấu tranh ngăn chặn, phản bác có hiệu quả từ sớm, từ xa các luận điệu sai trái, xuyên tạc, bóp méo sự thật nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ uy tín, vị thế của Đảng, Nhà nước; bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc và sự nghiệp cách mạng của toàn dân, góp phần phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tạo sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân, củng cố niềm tin của người dân đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, đất nước đang còn nhiều khó khăn, phức tạp về kinh tế - xã hội, nhất là chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 với 04 lần bùng phát; một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống, nhũng nhiễu, tiêu cực, tham nhũng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”… vẫn diễn biến phức tạp; công tác đấu tranh chống âm mưu “diễn biến hoà bình”, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn. Các thế lực thù địch, phản động triệt để tận dụng báo chí, Internet, mạng xã hội, xây dựng các trang web, đặt máy chủ ở nước ngoài, đăng tải thông tin xuyên tạc, có quan điểm sai trái, thù địch chống phá Đảng, Nhà nước ta, tuồn tài liệu, sản phẩm xấu độc, phản động vào trong nước hàng ngày… tác động xấu đến tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận nhân dân, nhất là thanh niên. Bên cạnh đó, các bài viết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động chống phá Đảng và Nhà nước ta về số lượng chưa nhiều, chưa sâu, nội dung chưa phong phú, đa dạng. Một số nhà báo đạo đức nghề nghiệp sa sút, có sai lệch trong truyền tải thông tin...

Để thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, báo chí cần tiếp tục nhất quán nguyên tắc hoạt động báo chí đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, luôn luôn đi đầu trong việc bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Cơ quan lãnh đạo, quản lý, chủ quản cần tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí. Tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Đội ngũ báo chí cần nâng cao nhận thức sâu sắc về vai trò, trách nhiệm của báo chí trong tuyên truyền, cổ vũ công cuộc đổi mới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Báo chí phải bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu, tính đa dạng; định hướng, chỉ đạo thông tin của cơ quan báo chí theo phương châm chủ động, kịp thời, hiệu quả; tăng cường trách nhiệm, giữ nghiêm kỷ luật thông tin, nhất là đối với các vấn đề chính trị, đối ngoại, các vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm; kiên quyết đấu tranh, phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, khắc phục các biểu hiện tiêu cực, lệch lạc.

Các cơ quan báo chí cần triển khai đồng bộ các giải pháp, cả về tổ chức, lực lượng, nội dung, hình thức, phương tiện để nâng cao hiệu quả đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Tăng cường đăng tải các thông tin tích cực; chủ động thông tin chính thống, thông tin phản bác quan điểm sai trái, thù địch chính xác, đầy đủ, kịp thời; bảo đảm định hướng dư luận xã hội lành mạnh. Chú trọng tuyên truyền đúng mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch.

Chú trọng xây dựng, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ người làm báo bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ lý luận cao, khả năng diễn đạt, thuyết phục, có nhiệt huyết, dũng khí đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động báo chí, nhất là kiểm tra, giám sát quy trình thẩm định, xử lý thông tin trước khi đưa lên sóng phát thanh, truyền hình, trang báo; thận trọng trước các vấn đề nhạy cảm, phức tạp, tạo sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

                                                                                           Ths Nguyễn Thanh Hoàng

------------------------------------------------------------------------------------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t.10, tr.616

(2) Sđd, t.4, tr.414

(3) Ban Chấp hành Trung ương: Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới, ngày 22-10-2018